Hechting
De wijze waarop je in je jonge jaren bent gehecht aan je ouders en/of andere belangrijke personen, speelt een grote rol in je latere liefdesleven. Gelukkig is ook gebleken dat onveilige hechtingsstijlen veranderbaar zijn.
Hoe we ons hechten wordt deels in onze baby- en peutertijd bepaald. Inmiddels weten we echter dat hechting ook wordt beïnvloed door ervaringen op latere leeftijd. Als je problemen ervaart in je relatie kan het helpen om eens stil te staan bij je hechtingspatroon. De hechtingstheorie gaat ervan uit dat onze behoefte om ons met een ander te verbinden, in onze genen zit. Hechting staat voor (een gevoel van) veiligheid. We zijn allemaal gehecht en hebben behoefte aan verbinding, alleen de manier waarop en de mate waarin we gehecht zijn, verschilt.
Gehechtheid kan in drie hoofdcategorieën worden ingedeeld: veilige hechting, angstige hechting en vermijdende hechting. Er is ook nog een vierde, zeldzamere hechtingsstijl: de angstig vermijdende hechting. Je hechtingsstijl bepaalt op welke manier je emotionele intimiteit in (liefdes)relaties ervaart en hoe je erop reageert.
Veilige gehecht
Kinderen die geholpen en getroost worden, die ouders of verzorgers hebben die beschikbaar zijn als ze dat nodig hebben, voelen dat ze het waard zijn om aandacht te krijgen. Ze voelen dat er van hen gehouden wordt. Zo wordt de basis gelegd voor zowel een positief zelfbeeld als een positief beeld van anderen. Als je veilig gehecht bent sta je in het leven met de overtuiging; ‘ik ben OK en jij bent ook OK’. Dat betekent ook dat je je als volwassene prettig voelt in relaties. Je kunt je warm, liefdevol en benaderbaar voor anderen opstellen.
Onveilig gehecht
Angstig gehecht
Als er niet voldoende op jouw behoeften als kind gereageerd wordt, kan angstige hechting ontstaan. Het zorgt er misschien wel voor dat je denkt dat er iets mis met je is of dat je niet de moeite waard bent. De gedachte ‘jij bent OK, maar ik ben niet OK’ kan dan makkelijk ontstaan. In je latere leven kan dat er toe leiden dat je hunkert naar intimiteit en een (te) grote behoefte hebt aan bevestiging, aandacht en steun.
Vermijdend gehecht
Als je ouders of verzorgers afstandelijk en star zijn en niet op jouw behoeften als kind reageren, is de kans aanwezig dat je een vermijdende hechtingsstijl ontwikkelt. Als kind leer je om je onafhankelijk op te stellen, je komt tot de conclusie dat je het alleen moet doen. Je kunt wel op jezelf vertrouwen maar niet op de ander; ‘ik ben OK, maar jij bent niet OK’. Het is moeilijk voor jou om de ander, ook in een liefdesrelatie, echt dichtbij te laten komen.
Angstig vermijdend gehecht
Maar een heel klein percentage van alle mensen is angstig vermijdend gehecht. Zij wíllen zich wel graag emotioneel binden maar durven het niet. Over het algemeen hebben ze een laag zelfvertrouwen en ook weinig vertrouwen in de ander: 'ik ben niet OK, en jij bent niet OK’.
Geen wonder dat ons hechtingspatroon zo bepalend is in relaties!
Want als veilig gehecht persoon vind je het OK om:
- soms afhankelijk te zijn van je partner en dat je partner andersom ook afhankelijk van jou is;
- dingen over jezelf te delen;
- direct te communiceren over je eigen behoeften en wat je moeilijk vindt, en te zeggen wat je nodig hebt van je partner.
Maar als angstig gehecht persoon:
- ben je bang door je partner verlaten te worden en ben je constant alert op wat de ander doet;
- vertoon je afhankelijk en soms claimerig gedrag
- kan je erg emotioneel reageren op fysieke en emotionele afstand.
Of als vermijdend gehecht persoon;
- zorg je ervoor dat je niet afhankelijk wordt van je partner;
- heb je er moeite mee als je partner zich afhankelijk van jou opstelt;
- vind je het lastig om dingen over jezelf te delen.
Tenslotte als angstig vermijdend gehecht persoon;
- laat je een onvoorspelbare mix van aantrekken en afstoten zien;
- herken je zowel bindingsangst als verlatingsangst bij jezelf.
Patronen doorbreken
Als je eenmaal weet dat je niet effectieve gedrag voortkomt uit onveilige hechting, dan kun je patronen doorbreken door er niet automatisch op te acteren. Doe in plaats daarvan iets anders, hoe veel moeite en angst dat soms met zich meebrengt. Op de lange termijn levert dit immers veel op. Je kunt door nieuwe ervaringen op te doen, een veilige hechtingsstijl ontwikkelen. Meer inzicht in je eigen hechtingsstijl en die van je partner, kan elkaars reacties helpen begrijpen en geeft inzicht in wederzijdse behoeftes en angsten.
TIPS
Angstig gehecht;
Je partner is niet de enige die liefde en zorg kan geven, je kunt dat ook uit vriendschappen halen. Onderneem daarom geregeld activiteiten zonder je partner.
Vermijdend gehecht;
Breng op een actieve manier meer tijd met je partner door. Leer je kwetsbaar op te stellen en je emoties te uiten.
Angstig vermijdend gehecht;
Sta meer open voor een stabiele, gezonde relatie. Die hoeft niet saai te zijn maar daardoor kan je wel meer rust ervaren en liefde krijgen.